Gdybym miał takiego skurwysyna w rodzinie, to udusiłbym go własnymi rękami.''


Członkowie Ukraińskiego Wołyńskiego Legionu Samoobrony Petra Diaczenki, odpowiedzialni m.in za zbrodnie ludobójstwa na polskiej ludności Wołynia i na cywilnych mieszkańcach Warszawy, jakich dopuścili się w czasie pacyfikowania przez siebie Powstania Warszawskiego, a którzy na końcu swojej zbrodniczej kariery, weszli w skład tzw. ,,Ukraińskiej Armii Narodowej'' generała Pawło Szandruka


Znaczący udział w pacyfikacji Powstania Warszawskiego mieli Ukraińcy. Ukraińcy służyli w formacjach ukraińskich jak również rosyjskich i mieszanych niemiecko-ukraińskich. Wśród nich byli mieszkańcy zarówno Ukrainy zachodniej (wchodzącej przed wojną w skład Rzeczpospolitej Polskiej jak i Ukrainy wschodniej rosyjskojęzycznej. Ci pierwsi dobrze znali język polski. W Warszawie przed powstaniem były dwie ukraińskie kompanie policyjne (prawdopodobnie wchodzące w skład Ukraińskiej dywizji Waffen SS Galizien -Hałyczyna), ukraińska formacja była w straży Pawiaka, a grupy Ukraińców w oddziałach Hiwis. 

Po wybuchu powstania skierowano również do Warszawy 34. policyjny pułk strzelecki, mający w składzie I batalion niemiecki i dwa bataliony niemiecko-ukraińskie. Do jednostki SS, zajmującej gmach wyższej Szkoły Nauk Politycznych przy ul. Wawelskiej, wcielona była kompania Ukraińców. Również w skład grupy bojowej Schutzpolizei (1700 żołnierzy) wchodziła kompania Ukraińców (150 żołnierzy) kwaterująca w alei Róż pod numerami 9 i 25. Po wybuchu Powstania, część z nich usiłowała przedrzeć się samochodami przez Śródmieście w kierunku Ogrodu Saskiego. Na Marszałkowskiej samochody rozbite zostały ogniem powstańców. Ukraińcy ukryli się w okolicznych domach, gdzie wymordowali wielu mieszkańców, w tym kobiety i dzieci, zanim nie zostali wybici przez zorganizowane grupki powstańców.


LESZEK ŻEBROWSKI: TRZEBA ICH OPISAĆ TAK, JAK NA TO ZASŁUGUJĄ

 

 

Książka autorstwa majora Zbigniewa Sujkowskiego, opisująca szczegółowo udział ukraińskich formacji kolaboracyjnych w służbie III Rzeszy bestialsko pacyfikujących cywilną ludność Warszawy, w czasie Powstania Warszawskiego

 

Ukraińcy, chyba wszyscy z rosyjskiej Ukrainy, stanowili duży odsetek w oddziałach rosyjskich i kozackich tłumiących Powstanie. Byli w pułku RONA (Rosyjskiej Narodowej Armii Wyzwoleńczej), dowodzonym przez B. Kamińskiego. Ukraińcy stanowili również od 1943 r. uzupełnienie Pułku Specjalnego SS "Dirlewanger" dowodzonego przez Oskara Dirlewangera, przydzielonego do zgrupowania policyjnego Heinza Reinefartha, które zostało skierowane przez Heinricha Himmlera do stłumienia Powstania Warszawskiego. 

Moja mama, pochodząca z województwa bydgoskiego, znająca język niemiecki, co w tamtym czasie, jeszcze przed wybuchem wojny było koniecznością, jeśli chciało się normalnie żyć i funkcjonować, była w tym czasie w Warszawie, jako cywil, nie będąc członkiem żadnego zgrupowania, pewnego dnia wraz ze swoją koleżanką, była naocznym świadkiem okrutnej zbrodni popełnionej przez dwóch Ukraińców z brygady Oskara Dirlewangera, nadzorowanych przez niemieckich esesmanów, na dwóch powstańcach wziętych przez nich do niewoli. Stojąc za załomem zburzonego i wciąż płonącego domu, obserwowały z przerażeniem, z odległości kilkunastu metrów, dwóch Niemców, którzy doglądali podległych sobie Ukraińców, którzy za chwilę mieli zamordować dwójkę powstańców, którym kazali kopać własny grób, a gdy ci  już skończyli, hajdamackie dzikusy porąbały ich niemal na kawałki szpadlami, którymi ci dwaj nieszczęśnicy jeszcze przed chwilą kopali sobie własną mogiłę. Nagle dały się słyszeć słowa jednego z niemieckich esesmanów, który na cały głos wykrzyczał do swojego kolegi, widząc nawet dla niego, niewyobrażalne wręcz bestialstwo Ukraińców, którymi nawet oni się brzydzili, że... 

 

,,Gdybym miał takiego skurwysyna w rodzinie, to udusiłbym go własnymi rękami.''

 

Od 15 września na Powiślu i Czerniakowie walczył Legion Wołyński (Niemcy nadali mu oficjalną nazwę 31. Schutzmannschafts-Bataillon der SD). Legion w sile ok. 400 ludzi walczył od 15 do 23 września 1944 na Czerniakowie z powstańcami zgrupowań "Kryska" i "Radosław". Walczył także z 9. Pułkiem Piechoty 3. DP im. Traugutta 1. Armii WP, który spieszył na pomoc powstańcom, a następnie brał udział w operacji "Sternschuppe" (27-30 września 1944 r.) przeciwko zgrupowaniu Armii Krajowej w Puszczy Kampinoskiej. Legionem Wołyńskim, którego żołnierze brali uprzednio udział w rzeziach Polaków na Wołyniu (w latach 1943-44), dowodził płk Petro Diaczenko, przedwojenny oficer kontraktowy Wojska Polskiego.

Wielu żołnierzy z formacji rosyjskich dławiących Powstanie przyznawało się do tego, że są Ukraińcami. Byli to Ukraińcy, z formacji rosyjsko-kozackich, stacjonujący w byłej remizie strażackiej przy ul. Chłodnej, w budynkach byłej Szkoły Gazowej na ul. Gdańskiej oraz w budynkach byłej szkoły zawodowej na Bielanach. Ukraińska dywizja Waffen SS Galizien (Hałyczyna) nie brała udziału w dławieniu Powstania Warszawskiego. Jednak jest faktem, że 150-osobowa ukraińska kompania policyjna, stacjonująca przy alei Szucha, należała do SS Galizien. Oprócz tego 10 ukraińskich podchorążych z 14. Dywizji Grenadierów SS "Galizien" szkolonych w poznańskiej szkole oficerskiej SS-Junkerschule Braunschweig w Posen-Treskau zostało w trybie alarmowym skierowanych do Kampfgruppe "Reinefarth", gdzie służyli za tłumaczy. Żołnierze ukraińscy zachowywali się wyjątkowo okrutnie, popełnili mnóstwo potwornych zbrodni szczególnie wobec ludności cywilnej. Przypisywano im w zasadzie wszystkie zbrodnie i niegodziwości dokonane przez żołnierzy słowiańskich służących w armii niemieckiej w czasie powstania. Z pewnością duży wpływ miały na to informacje o rzezi wołyńskiej dokonanej na ludności polskiej przez sąsiadów Ukraińców w latach 1943-1944. Ukraińcy brali również czynny udział w niszczeniu i grabieniu Warszawy po kapitulacji Powstania Warszawskiego.

 

 

Jacek Boki - 4 Sierpień 2022 r.

 

Źródła: 

 

Cudzoziemcy w Powstaniu Warszawskim 1944 

http://www.sppw1944.org/index.html?http://www.sppw1944.org/powstanie/cudzoziemcy_02.html

Udział i zbrodnie ludobójstwa ukraińskich nacjonalistów w Powstaniu Warszawskim 

https://kresywekrwi.blogspot.com/2016/03/udzia-i-zbrodnie-ludobojstwa.html